西咸新区召开一季度经济运行分析暨重点项目观摩交
Уикипедияда?ы Вандализм — энциклопедияны? бедел? мен абыройын т?мендету ма?сатында ма?ала мазм?нын ?ш?ру немесе ?згерту ар?ылы ?аса?ана жасал?ан ?рекет. К?б?не ма?алада?ы та?ырып?а м?лде ?атысы жо?, бас?а мазм?нда?ы, бала?аттау т?р?нде к?р?нед?. Вандализм к?пш?л?к ойла?андай аса ?атты м?селе тудыра ?оймайды, себеб? барлы? ?згерт?лген ма?алалар арнайы базада са?талады, осылайша вандалдар а?паратты толы?ымен жоя алмайды. Ма?аланы? б?рысты?ын, ?ател?г?н бай?а?ан Уикипедия ?атысушысы ма?аланы? алды??ы д?рыс н?с?асына ?згерте алады, б?л соншалы?ты ?иын емес. Уикипедияда?ы вандализмн?? ?рекеттер? тез арада жойылады. Энциклопедия ?ш?нде вандализмге тыйым салынады. Редакторлар вандалдарды ескерт?п, т?с?нд?ру ж?мыстарын ж?рг?зу? м?мк?н. Админдер тарапынан вандалдар?а ?атысты ондай ж?мыстар ж?рг?зу м?ндетт? емес.
??деу ?ате, консенсуске ?арсы, ма?ала?а зардап тиг?зет?ндей, энциклопедияны дамыту?а ба?ыттал?ан ?адам болса, онда ол вандализм емес. ?арама-?айшы ??деу де вандализм емес. Уикипедия?а пайдалы ж?не зиянды ??деулер арасын ажыратып алу кейде ?иын болып жатады. Жа?сы ма?сатта жасал?ан ??демен? вандализм деп белг?леу б?рыс ?адам.
Вандализм аны?тал?ан жа?дайда ??демелер?н жо??а шы?ару керек. ?атысушы тарапынан вандализм ?айталана берген жа?дайда админдерге ша?ым жазу керек. Админдер ол ?атысушыны (IP иес?н) б??аттау ар?ылы ма?аланы б?зылудан са?тау керек. Вандализм аны? бол?ан жа?дайда алдын ала ескертус?з б??аттау р??сат ет?лген.
Вандализм т?рлер?
Вандализм ма?саты ж?не оны табу ?д?с? мен к?рдел?л?г? бойынша т?рлерге б?л?нед?.
Ма?саты бойынша
- ?з?л рет?ндег? вандализм — ?з?л рет?ндег? ма?алаларды ?осу немесе бар ма?алаларды ?з?л рет?нде ?згерту.
- Назар аудару ма?сатында?ы вандализм — ма?алалар?а ж?б?рлеулер ?осу, "орынсыз шабуыл-ма?алалар" ??ру.
- Спам-вандализм — ?з?н-?з? жарнамалау ?ш?н ?абылданбайтын сырт?ы с?лтемелер ?осу.
- Идеологиялы? вандализм — "орынсыз шабуыл-ма?алалар" ж?не бейтараптылы?ты т?мендетет?н ?згертулер енг?зу.
- Мистификация — Уикипедияны? абырой-бедел?н т?с?ру ма?сатында жал?ан а?параттар ?осу ж?не/немесе оны ?олданушыларды ы??айсыз жа?дай?а ?алдыру. Сонымен ?атар ?атысушыны? ?ор?айтын к?з?арасына жал?ан нег?здеме ??ру ма?сатында.
Вандализмд? аны?тау
Вандализмд? аны?тауды? ти?мд? т?с?лдер?:
- Жуы?та?ы ?згер?стерд? ба?ылау барысында к?м?нд? ??деулерд? аны?тау
- Т?ра?ты т?рде ба?ылау т?з?м???зд? ба?ылап отыру
- Ма?аланы? ??делу тарихын салыстыру
Аталып ?ткен ?ш т?с?лд? пайдалану кез?нде IP адрестерден, пайдаланушы ес?м? ?ызыл т?ст? (еш?айда с?лтемейт?н), аты-ж?н? ойдан шы?арыл?андар?а басты назар аудару керек. Сондай-а? ба?ылау бет?, жуы?та?ы ?згер?стер ж?не т.б. жерлердег? вандализмге келу? м?мк?н кез келген ?рекетт? тексер?п к?ру керек. Т?ж?рибемен б?рге ?ай ??деме вандализм, ?айсысы вандализм емес екенд?г?н аны?тау м?мк?нд?г? артады. Вандалдарды? басым б?л?г? ?рекеттер?н Уикипедия?а т?ркелмей жасайды. Б?ра? IP адрес ар?ылы ??деуш?лер арасында Уикипедия?а к?п пайдасын тиг?з?п жат?андар да бар. Вандализмд? ти?мд? аны?тауда жуы?та?ы ?згер?стерд? т?ра?ты т?рде ба?ылап отыру к?мектесе алады.
Вандализмге жауап беру
Бастаушылар?а
Вандализмге ?алай жауап бермеу керек
Сабырлы? са?тап, ??деу батырмасын басы?ыз.
IP адрестерд? аны?тау
IP адрес иелер?н т?мендег? с?лтемелер ар?ылы табу?а болады:
- RIPE NCC (Еуропа, Орталы? Азия мен Таяу Шы?ыс)
- ARIN (Солт?ст?к Америка)
- APNIC (Азия-Тыны? м?хит)
- LACNIC (Латын Америка ж?не Кариб бассейн?)
- AfriNIC (Африка)
- IPLigence
- IP-adress.com
- Find-IP-address.org
Вандализм т?рлер?
Уикипедияда?ы вандализм т?мендег? категорияларды? б?р?не немесе б?рнешеу?не жатуы м?мк?н:
Тегтерд? к?п пайдалану
Мазм?н?а т?келей ?атысы жо? {{жж}} немесе бас?а да ?лг?лерд? орнату. Сонымен б?рге ма?ала ?ш?нде орналыстырыл?ан {{ереже}} ж?не бас?а да ?атысты ?лг?лерд? себепс?з алып тастау.
Провакациялы ?атысушы ес?м?н т?ркеу
Вандализм т?р?ысынан агрессивт?, не бас?а да ?арсы ?рекеттерге саятын белсенд? немесе белсенд? емес пайдаланушы атырын жасау. Уикипедияда пайдаланушы атына байланысты ережелерд? б?лу ?ш?н Уикипедия:?атысушы аты б?л?м?н ?ара?ыз. ?осымша: Уикипедия:К?пж?зд?л?к.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
